امامزادگان در فرهنگ شیعی ایران بدون در نظر گرفتن جنسیت آنان، به فرزندان یا نوادگان ائمه­اطهار (ع) گفته می­شود که به دلیل فشار و ظلم و ستم حاکمان، مجبور به مهاجرت به ایران شده و در این مسیر به شهادت رسیده یا به مرگ طبیعی از دنیا رفته­اند. در این مهاجرت­ها، امامزادگان به صورت فردی یا خانوادگی راهی می­شدند، اما همراهی اهل خانواده بویژه زنان-مادران، خواهران، همسران و فرزندان- همپای این امامزادگان کاملاً مشهود است به همین دلیل تعداد قابل توجهی از امامزادگان ایران، زنان منتسب به اهل­ بیت (ع) هستند. این مسئله موجب شده تا در فرهنگ شیعی ایران و بدون در نظر گرفتن جنسیت امامزادگان، شاهد توجه ویژه­ای به امامزادگان زن نیز باشیم. این امامزادگان با کنیه­­هایی چون بنت و امّ و القابی همچون خاتون، بی­بی، شاهزاده، سیده، ستّی و غیره در گوشه و کنار ایران پراکنده هستند و به همین دلیل از عوامل مؤثر در گسترش فرهنگ شیعی نیز محسوب می­شوند.

نگاه ارزشمند و عالی اسلام به زن موجب شد تا زن در فرهنگ ایرانی-اسلامی نیز جایگاه مهمی بیابد. در آموزه­های اسلامی، زن و مرد از یک جنس و یک جان و سرشت آفریده شده­اند. آنها از گوهر واحدی برآمده­اند که مکمل یکدیگرند. در آیات قرآنی، زن موجب تسکین و آرامش است (روم/21) و در آیات دیگری نیز به اهمّیت موقعیت زن در زندگی اجتماعی و مشارکت با مردان اشاره شده است.

این مسئله اگرچه در دوران پهلوی مورد استفاده سخیف ترین­ها قرار گرفت، اما قطعاً پس از پیروزی انقلاب اسلامی راه تکامل و پویایی را پیمود. یک نکته اساسی در آن مورد این است که به رغم مشکلاتی که برای گروه­های شیعی در این دوران بوجود آمد، اما همچنان پایبندی به اصول اساسی و نگاه دین اسلام به زن موجب شده تا به مرور به اهمّیت مقام زن افزوده شود و کار به تعامل و توافق انجامد. اوج این هم­آوایی را در امامزادگان زن می­توان دید که این مکان­ها را به یک قطب فرهنگی ثابت تبدیل نمود و می­نماید.

اصطلاح امامزاده در فرهنگ شیعی ایران، یک اصطلاح عام است که جنسیت، دوری و نزدیکی نسبت و حتی احراز و یا عدم احراز و اثبات نسب با اهل بیت (ع) در تعریف آن چندان دخالت ندارد. بر همین اساس، در فرهنگ شیعی ایران، به فرزندان یا فرزندزادگان ائمه اطهار (ع) امامزاده می­گویند. البته یک معنای اصطلاحی نیز بر این واژه مترتب است و آن این که « از باب ذکر حال و اراده محل، به مدفن و مزار متبرکه آنان و بزرگان سادات در سراسر شهرها و روستاهای ایران پراکنده است » نیز امامزاده گفته می­شود (دایره­المعارف تشیع، 1371: 2/392). این تعریف نشان می­دهد که در فرهنگ شیعی ایرانی الزاماً امامزاده نباید اولاد ذکور ائمه اطهار (ع) باشند؛ از این رو، زنان، مادران، خواهران و فرزندان اناث مُنتسب به اهل بیت (ع) نیز در فرهنگ شیعی ایرانی، حکم امامزاده پیدا می­کنند و اصولاً یکی از دلایل آمار بالای امامزادگان در ایران همین وسعت نگاه است.

امامزادگان زن در تمام ایران به جز استان­های ایلام و هرمزگان دیده می­شوند. بنابر گزارش مدیر کل هیأت­های امنای بقاع متبرکه و مؤسسات خیریه سازمان اوقاف، 1325 امامزاده در کشور متعلق به زنان منتسب به اهل بیت (ع) است که از نظر تعداد، بیشترین امامزادگان زن در استان اصفهان، اما از نظر درصد، استان قم با 65 امامزاده زن یعنی 41 درصد از کل امامزادگان، این استان در مرتبه اول قرار دارد.